Zapiski na marginesie 12

Maryla Szymiczkowa, Rozdarta zasłona

Powołana do życia przez Jacka Dehnela i Piotra Tarczyńskiego (skrytych pod pseudonimem Maryla Szymiczkowa) Zofia Szczupaczyńska, żona profesora UJ, bezdzietna czterdziestolatka mieszkająca w Krakowie u schyłku XIX w. całkowicie skradła moje serce.



Stateczna pani domu, dbająca o wizerunek konserwatywnej matrony, udzielająca się w działalności filantropijnej, a jednocześnie mocno starająca się o ciągłe podwyższanie społecznego statusu, nagle odnajduje powołanie do rozwiązywania zagadek kryminalnych. Zofia po prostu musi uruchomić swoje szare komórki, a przy okazji okazuje się, że jest skuteczniejsza od krakowskiej policji. Cóż… Oczywiście o jej działaniach wiedzą tylko nieliczni przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości, dla reszty, także dla męża, dalej pozostaje zwykłą panią domu.


W tym tomie zamordowana zostaje Karolcia - młodziutka pomoc w domu państwa Szczupaczyńskich. Sekcja (której wyniki profesorowa poznaje podsłuchując pod drzwiami rozmowę swego męża z lekarzem ją przeprowadzającym) wykazuje, że Karolcia została przed śmiercią zhańbiona. Profesorowa nie może pozostać bezczynna w takiej sytuacji. Trop prowadzi do tajemniczego młodego inżyniera, który proponował służącej ślub i wyjazd do USA. Wkrótce profesorowa przekonuje się, że jest to popularna metoda działania szajki handlarzy ludzkim towarem, którzy mamiąc młode, biedne dziewczęta obietnicą dobrej pracy za granicą, sprzedają je do burdeli w Ameryce Południowej czy na Bliskim Wschodzie.


Książka świetnie oddaje klimat Krakowa tego okresu, który był miejscem bardzo konserwatywnym. Jednak obok tego oficjalnego, pobożnego życia toczy się to podziemne, a panowie w ciągu dnia grający rolę poczciwych mieszczan, nocą korzystają z usług domów publicznych.

Świetny język, pięknie odmalowane detale mieszczańskiego życia. W tle korowód znanych postaci: młodego Boya - Żeleńskiego, Ignacego Daszyńskiego, Karola Estreichera.


Nie sposób nie docenić wątków społecznych poruszonych w książce. Galicja była w tym czasie krainą, gdzie bieda królowała wśród znacznej części ludzi, dając świetną pożywkę do rozwoju różnych patologii.


Profesorowa Szczupaczyńska z jednej strony jest kobietą spętaną ówczesnymi konwenansami, z drugiej - pokazuje, że nawet w tamtym czasie białogłowy potrzebowały czegoś więcej niż zarządzanie służbą i udział w uroczystościach. Czegoś, co pozwalało im uruchomić mózg, pokazać swoje umiejętności. I za to ją lubię.


Obraz: Stanisław Tondos, Kościół Św. Barbary, wikimedia commons



Biorę udział w wyzwaniu czytelniczym 2017 WyPożyczone.
Więcej o wyzwaniu tutaj